GIỚI THIỆU SÁCH

NHỮNG NGƯỜI THẦY

Kính thưa toàn thể các thầy cô giáo cùng các em học sinh thân mến!

Nước Việt Nam vốn có một nền văn hiến lâu đời. Gây dựng và bồi đắp cho nền văn hiến của đất nước mỗi ngày thêm phong phú và rực rỡ ấy có công lao không nhỏ của lớp lớp các nhà giáo Việt Nam. Trong quá trình bồi đắp cho nền văn hiến chung của dân tộc, các nhà giáo đã làm vẻ vang thêm truyền thống của giới mình.

Nhân dịp kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982- 20/11/2024) năm nay tôi xin trân trọng gửi tới các thầy cô giáo và các em học sinh một món quà đặc biệt. Đó là một cuốn sách hay viết về nghề nhà giáo.  Cuốn sách có tựa đề: “Những người thầy” của nhà báo Nguyễn Hải. Sách do Nhà xuất bản Giáo dục phát hành năm 2009, gồm có 365 trang, khổ 14.5x 20.5 cm.

Trên tay tôi là hình ảnh cuốn sách “Những người thầy” của tác giả Nguyễn Hải. Cuốn sách nêu nhiều gương sáng với những câu chuyện sống động của các nhà giáo từ những năm trước cách mạng đến thời kỳ đổi mới. Cuốn sách có thể ví như là một đoá hoa thơm mừng ngày nhà giáo Việt Nam, nhằm góp thêm vào việc tôn vinh nhà giáo, tôn vinh sự nghiệp trồng người và cũng góp phần vào việc giáo dưỡng truyền thống: “Tôn sư trọng đạo”, một nét đẹp của dân tộc ta đã trải qua mấy nghìn năm văn hiến.

Kính thưa các thầy cô giáo và các em học sinh thân mến!

Tác giả Nguyễn Hải vốn là một nhà báo, một cựu giáo chức, đã tập hợp những bài ký, những bức phác thảo chân dung, viết về những nhà giáo tiêu biểu trong lịch sử giáo giới nước nhà, được đăng tải trên một số báo, tạp chí, làm thành  tập sách lấy tên là “Những người thầy”.

Cuốn sách được chia làm 2 phần:

  Phần 1: “Thời cựu học” viết về các nhà giáo: Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn, Cao Bá Quát, Nguyễn Đình Chiểu, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh

  Phần 2: “Thời tân học” viết về các nhà giáo: Võ Nguyên Giáp, Dương Quảng Hàm, Đặng Thai Mai, Nguyễn Lân, Trần Văn Giàu, Tạ Quang Bửu, Hoàng Minh Giám, Nguyễn Khánh Toàn....

Qua 365 trang sách, chúng ta được gặp gỡ 22 người thầy vĩ đại trong lịch sử giáo giới nước nhà. Thời cựu học có ông đồ như Chu Văn An-“Niềm tự hào bậc nhất của giáo giới Việt Nam”, Nguyễn Bỉnh Khiêm – “Nhà giáo lừng danh thiên cổ”, Cao Bá Quát – “Một tấm lòng cao cả”, Nguyễn Đình Chiểu, Lương Văn Can, Trần Quý Cáp, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh. Các gương mặt thầy giáo thời tân học có: Giáo sư Dương Quảng Hàm – “Nhà sư phạm mẫu mực”, ông Giáo Hoài – “Người vẽ cờ khởi nghĩa và lá cờ Tổ quốc hôm nay”, Đặng Thai Mai, “người thầy 60 năm đứng trên bục giảng – nhà nhân văn chủ nghĩa”, Giáo sư Hoàng Minh Giám – Nhà giáo, nhà ngoại giao yêu nước”, Nhà giáo, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, “Giáo sư Nguyễn Văn Huyên, người đi chia chữ cho dân”… và nhiều nhà giáo tiêu biểu khác. Họ như là những người lái đò không quản ngại khó khăn, gian lao, cần mẫn đưa khách qua sông: “Tháng năm dầu dãi nắng mưa- Con đò tri thức thầy đưa bao người”.

Đọc “Những người thầy” của Nguyễn Hải, người đọc được trở về quá khứ, bước từng bước đến hiện tại. Ở đó, bạn đọc được nhìn ngắm chân dung của những con người vĩ đại, đa tài, những người đã dành cả cuộc đời mình gắn liền với con chữ. Họ là những ông đồ trong quá khứ xa xưa, là những người thầy của thời hiện đại, nhưng đều cùng chung chí hướng là ươm những mầm non, truyền thụ những kiến thức hay nhất để những thế hệ mai sau có thể làm rạng danh cho nước nhà.

Những cái tên xuất sắc trong giáo giới Việt Nam đều được Nguyễn Hải đề cập và sưu tầm tư liệu hết sức đầy đủ. Qua cuốn sách, chúng ta được gặp gỡ với những người thầy vĩ đại như Chu Văn An - “Niềm tự hào bậc nhất của giáo giới Việt Nam”, Nguyễn Bỉnh Khiêm - “Nhà giáo lừng danh thiên cổ”… Chúng ta cũng được gặp gỡ những danh nhân đã đi vào lịch sử như Cao Bá Quát, Võ Nguyên Giáp hay Hoàng Minh Giám… Họ đã có những đóng góp lớn lao không chỉ cho lịch sử nước nhà mà còn cho nền giáo dục dân tộc.

Từ xa xưa, đã có những tấm gương của những nhà giáo với nhân cách lớn như Chu Văn An, Lê Quý Đôn, Tống Duy Tân. Dưới chế độ phong kiến, họ luôn đứng về phía nhân dân, không hợp tác, không ra làm quan cho triều đình như Võ Trường Toản, Lương Văn Can. Có người đã can gián vua, phê phán triều chính, đòi chém kẻ nịnh  thần để yên dân như Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm. Người dấy binh trị vua bạo ngược hoang dâm như Lương Đắc Bằng. Người khởi nghĩa chống lại triều đình như Cao Bá Quát. Khi thực dân Pháp xâm lược nước ta nhiều nhà giáo đứng lên vì dân, vì nước mà “đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” như Nguyễn Đình Chiểu, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Phan Văn Trị...

Bác Hồ trước lúc bắt đầu cuộc đời hoạt động cách mạng, đi bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, cứu dân đã có thời kỳ làm thầy giáo với tên Thầy giáo Nguyễn Tất Thành, dạy tại trường Dục Thanh tỉnh Phan Thiết. Truyền thống vẻ vang của giáo giới Việt Nam còn được tô thắm bằng chính máu đào của các nhà giáo cách mạng. Đó là các nhà giáo Phan Đăng Lưu, Hà Huy Tập, Võ Văn Tần và Nguyễn Hữu Tiến.

          Trong kháng chiến chống Mỹ, hàng nghìn giáo viên đã tạm xa mái trường và đàn em nhỏ thân yêu để bước chân suốt dải Trường Sơn dằng dặc đạn bom chi viện cho mặt trận giáo dục miền Nam, góp xương máu, trí tuệ của mình vào sự nghiệp chung của dân tộc, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Họ là những nhà giáo chiến sỹ, vừa cầm bút, vừa cầm súng.

Lật giở trang 31, bạn đọc sẽ được biết đến nhà giáo “Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhà giáo lừng danh thiên cổ”. Rời chốn quan trường, ông dấn thân vào sự nghiệp trồng người ở quê nhà hơn 40 năm, nhiều lớp môn sinh đã qua tay ông trong đó có nhiều người đỗ đạt cao, giúp dân, giúp nước, làm vẻ vang cho “Am Bạch Vân”. Ông đồ ngồi dạy chữ vậy mà các bậc vua chúa cứ hễ có việc trọng là phải tìm về, để thỉnh giáo thầy và làm đúng theo điều thầy dạy.

Đến với trang 81 bạn đọc sẽ hiểu sâu sắc hơn về thầy giáo “Nguyễn Đình Chiểu, khuất đôi tròng mắt, tròn một tấm gương”. Ông là một thầy giáo mù, mở trường dạy học và làm thơ. Ông sát cánh kề vai cùng các thủ lĩnh nghĩa quân bàn bạc, đưa ra các kế sách. Ông không ra trận nhưng đã biến nhà mình, trường học của mình thành cơ quan tổng hành dinh, cơ quan tham mưu mà ông là tham mưu trưởng.

Tìm đến trang 121, bạn đọc sẽ biết đến “Phan Bội Châu, người gieo mầm nền giáo dục mới”. Thầy giáo Phan Bội Châu từ nhỏ đã nổi tiếng là thần đồng. Bốn tuổi ông học chữ, truyền khẩu, Sáu tuổi ông đi học chữ Hán, chỉ vài ngày là thuộc hết Tam tự kinh rồi đến sách Luận ngữ. Mười ba tuổi ông đã thành thạo các thể văn cử tử như: thơ, phú, kinh nghĩa. Ngoài những sách sáng tác ông còn có những sách biên khảo, nghiên cứu hết sức công phu và có giá trị khoa học cao. Những tác phẩm của ông làm cho nhiều chính khách Trung Hoa, Nhật Bản cảm phục mà đem lòng yêu mến và ủng hộ cách mạng Việt Nam.

Ở trang 297 bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về Nhà giáo, đại tướng Võ Nguyên Giáp, một danh nhân quân sự kiệt xuất của đất nước ta. Với bầu nhiệt huyết của một nhà cách mạng, thầy giáo Võ Nguyên Giáp qua các môn Lịch sử, quốc văn đã truyền cho học sinh của mình lòng yêu nước, khơi dậy ở họ một tinh thần quật khởi, không chịu làm nô lệ, chỉ cho họ lẽ sống ở đời. Tuổi trẻ phải sống có trách nhiệm với chính mình, với quê hương, đất nước. Thầy Võ Nguyên Giáp là người đọc nhiều, biết rộng, kiến thức uyên thâm nên được học sinh rất quý trọng. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn dạy cả nghĩa. Vì sao phải đi học, phải biết chữ, khi biết chữ rồi thì làm gì...Thầy giáo Giáp không chỉ lên lớp dạy học mà còn tham gia viết báo một cách tích cực. Đó là các bài báo về nông dân và nông thôn Việt Nam bị bần cùng hóa, đang sống trong nỗi thống khổ vị bị áp bức bóc lột, sau được tập hợp lại in thành sách mang tên “Vấn đề dân cày”.

Trên con đường học vấn đầy gian nan, thử thách, thầy cô giáo vừa là người dẫn đường chỉ lối, vừa là người bạn đồng hành thân thiết của mỗi chúng ta. Qua cuốn sách giúp chúng ta hiểu thêm về những tấm gương sáng, tài danh trong lịch sử ngành giáo dục nước nhà đồng thời tôn vinh những người Thầy đã âm thầm góp phần xây dựng quê hương đất nước.

Hy vọng thông qua những tấm lòng cao cả, những cốt cách vị tha nơi những nhà sư phạm mẫu mực qua nhiều thế hệ được giới thiệu trong cuốn sách này giúp chúng ta càng thêm yêu quý và tôn trọng các thầy cô giáo. Các em cần cố gắng học tập và rèn luyện thật tốt để xứng đáng với công lao của các thầy cô.

Cuốn sách hiện đang có mặt tại thư viện nhà trường. Xin trân trọng giới thiệu và kính mời các thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh tìm đọc!

                                                        Cộng Lạc, ngày 6 tháng 11 năm 2024

                                                                           PTTV

                                                                                Vũ Thị Thanh Hòa